Behandelingen Prostaatkanker
De behandelingen bij prostaatkanker kunnen in opzet genezend (curatieve behandeling), aanvullend (adjuvante behandeling) of gericht zijn op het voorkomen/verminderen van klachten en/of op het remmen van de ziekte (palliatieve behandeling).
Soms is het niet nodig om een behandeling uit te voeren. In dit geval stelt de arts voor om afhankelijk van uw leeftijd een actief volgen beleid of een waakzaam volg beleid te starten. Hieronder vind u de meest voorkomende behandelmethode (bronnen: Prostaatkanker Stichting / kanker.nl)
Actief volgen en waakzaam afwachten
Actief volgen
Actief volgen (active surveillance) is een optie voor mannen waarbij wordt verwacht dat de prostaatkanker de komende jaren of zelfs in het geheel niet, problemen gaat geven.
Het ziekteproces wordt gevolgd door regelmatig een rectaal toucher, PSA-test en her biopsie uit te voeren. Afhankelijk van die uitkomsten, kan men in een later stadium, in overleg met de patiënt alsnog besluiten tot behandeling over te gaan. Bij 30% van de patiënten in deze actief volgen groep is het op den duur noodzakelijk om een behandeling in te stellen.
Active surveillance onderscheidt zich van watchful waiting op 2 punten:
Er is sprake van een strikt programma waarmee de kanker wordt gevolgd en
De mannen zijn afgezien van hun prostaatkanker redelijk gezond en fit genoeg om zodra dat nodig zou zijn een radicale (en in beginsel helende) behandeling van de kanker en de prostaat te ondergaan.
Curatieve behandelingen bij prostaatkanker
HIFU (High Intensity Focused Ultrasound)
De HIFU behandeling wordt uitgevoerd met een gerobotiseerd medisch apparaat dat hoogenergetische geluidsgolven (HIFU-pulsen) gebruikt voor de behandeling van lokale prostaatkanker. De energie wordt geleverd door een probe die in de endeldarm wordt geplaatst. De geluidsgolven gaan door de wand van de endeldarm en bereiken via deze weg de prostaat.
Voordelen: Minimaal invasieve behandeling, opereren zonder te snijden. De behandeling vindt onder plaatselijke verdoving en sedatie (=slaap) plaats. Na deze poliklinische behandeling kunt u direct weer naar huis. U wordt niet opgenomen. Herstel is snel, na 1-2 dagen kunt u uw werkzaamheden hervatten. Kwaliteit van leven na Hifu-behandeling is aangenamer.
Nadelen: De bijwerkingen komen overeen met die van andere behandelingen zoals operatie en bestralingen. Echter, het risico op complicaties is lager.
Operatie: Laparoscopische radicale prostatectomie
De hele prostaat wordt verwijderd met de zaadblazen, het begin van de zaadleiders en een deel van de blaashals alsook de bijbehorende lymfeklieren. Deze operatie kan ook met behulp van een operatie robot plaatsvinden. Er is echter nog nooit aangetoond dat het laparoscopisch opereren of open opereren slechter is wat betreft oncologische of functionele resultaten (incontinentie en erectiele disfunctie). Bij lokale prostaatkanker (stadium T1 en T2) is radicale prostatectomie de aanbevolen behandeling maar hierbij geldt wel een leeftijdsbeperking. De operatie is een zware ingreep waarbij de patiënt geheel verdoofd wordt en duurt gemiddeld drie tot vier uur. Uit recente tumorspecifieke onderzoeksresultaten blijkt dat er bij 26-40% van de patiënten na deze ingreep rest prostaatkanker cellen achterblijven.
Voordelen: de hele prostaat wordt verwijderd en onderzocht.
Nadelen: risico van operatie, bloeding, risico van incontinentie en erectiestoornis.
Uitwendige bestraling (EBRT)
Deze behandeling maakt gebruik van hoge energetische stralen (die op de prostaat gericht worden. Deze straling ( fotonen en protonen ) veroorzaakt DNA-schade in de celkern. Hierbij worden zowel gezonde als kwaadaardige cellen vernietigd.
Gezonde cellen hebben de mogelijkheid om zich te herstellen in tegenstelling tot kwaadaardige cellen.
Voor radiotherapie is geen verdoving nodig en de behandeling wordt meestal gespreid over vier tot vijf weken. Radiotherapie is een behandeling die over het algemeen niet kan worden herhaald.
Voordelen: geen operatie
Nadelen: bestralings effecten op lange termijn, zoals moeheid, radiatie-enteritis/proctitis en radiatie-cystitis, recto-urethrale fistel en eventuele gevolgen van de hormoonbehandeling als bestraling gecombineerd wordt met een hormonale behandeling.
Brachytherapie (inwendige bestraling)
Deze techniek maakt gebruik van het implanteren van kleine radio- actieve zaadjes in de prostaat om de kwaadaardige cellen te bestralen en te vernietigen.
Voordelen: het herstel is snel.
Nadelen: risico van operatie, bloeding, incontinentie, erectiestoornis, lange termijn effecten van bestraling zoals moeheid, radiatie-enteritis/proctitis en radiatie-cystitis.
Cryotherapie / Cryoablatie
Bij cryotherapie wordt de prostaat bevroren.
Bij cryoablatie snijdt de arts de tumor niet zelf weg, maar gaan de tumorcellen dood door bevriezing. Daarna ruimt het lichaam zelf de afgestorven cellen op. Deze behandeling is te vergelijken met het aanstippen van wratten.
Met behulp van een geluidsonderzoek wordt de mate en de uitbreiding van de bevriezing gecontroleerd. De behandeling wordt verricht onder verdoving en men wordt in het ziekenhuis opgenomen.
Irreversibele Electroporatie (IRE)
Bij de IRE-behandeling plaatst de arts een aantal naalden in de prostaat. hij doet dit via het gebied tussen de balzak en de anus: het perineum. Daarna worden door de naalden hele korte elektrische stroomstoten gegeven. Hierdoor worden de kankercellen gedood.
U krijgt voor deze behandeling een verdoving. De kans om organen om de prostaat heen te beschadigen door deze behandeling is klein. De kans op erectieproblemen na de ingreep is daardoor ook klein.
